Accueil > Dossiers et documents > Mouloud Mammeri > Tabr’att i dda Lmulud
Tabr’att i dda Lmulud
I ketch a dda Lmulud d tizyiwin-ik.
jeudi 26 février 2004, par
Tabr’att yura Rabeh’ i Dda Lmulud, d tiririt i tebr’att i yura Dda Lmulud i Muh’end Azwaw aff tmusni.
Ihi Rabeh’ d yiwen deg Muh’end Izwawen yeghran tabr’att n Dda Lmulud d-yura aseggwas n 1980.
Tabr’att-ik ters-d ger ifassen-iw am usafu n tafat, yis ar a nemmager ussan, iseggwasen d leqrun i d-iteddun. Tabr’att-ik d tanaghma i d-yekkan seg ixef n tgherma, tezger-d tallitin d isurifen. Tezreâ tessefruri tussna di yal tamnat’. Tessenta asirem n tudert i tgherma-k. D tighri tamusnawt yessduqsen ulawen, yessakwin allaghen. Amer ahat th’uz-ik ula d ketch i tallit-ik. Ketch d tzyiwin-ik ternam tussna i tmusni. Tabr’att k-d-djan imezwura d tamusni ittazalen deg imi ar umezz’ugh. Tcebbh’ed’-tt s tira : lsas n n tudert i tutlayt...
Tabr’att-ik tega-yagh ifadden am nek am tizyiwin-iw, tusa-d d tamh’addit di tegwnitt i deg igh-d-qaren : “tamazight matchi n tussna, d tameslayt n tmucuha n zik i wat zik. Tamusni n zik tfut. Tameslayt nnwen ur tezmir ad-teddu di tallit n tura, am nettat am tiyid’ nnid’en.”
Nerra-yasen s tussna am akken th’emmled’ : “Tamusni tekka nnig teswiâin, nnig yemdanen akken bghun ilin. Ur nelli d arrac issedhac uclawa, ismenyafen alelluc aberqmuc, ghef yit’ij ireqqen, ghef uregh yuli ughebbar’. Uregh yif alelluc, xas akken ittfedjidj ar tafat. Tamusni matchi d lwer’t kan, matchi d agwni mi d-zzin leswar’, ur a s-ngi aleggam d tilas. Maana d asafu n tafat wa ittak-itt i wa, ttafen-tt-id ineggura ”.
Di tebr’att-ik temmeld’-agh-d amek ar a nissin d acu-yagh, tennid’ : “Awer ted’ru yidnegh am seklu nni gezmen iz’uran leqrar’-is d tamettant”.
Nekwni s wat n tura ur nesâi tijmuyaâ negh igrawen anda ar a nelmed tamusni am kunwi s imezwura. Tura tamusni tughal ar tira, asalas n tutlayt.
Idlisen igh d-tedjid’, agh d-qqimen d tigejda i wsenned, d tigejda i lebni n idles.
Ger wat n tura, L. At Mengellet yenna :
“Zik wa ihedder’-itt i wayed’
Ass-a di lkaghed’
A tt id-afen ineggura”.
Tabr’att-ik a dda Lmulud, terza-d ghurnegh am sellak, nett’ef-itt neghra-tt. Asafu i gh-d-tedjid’ a t nesbedd ur ixetti, a t-id afen wid id iteddun.
R. Allam
(Ad’ris-a urigh-t i wejernan Tamurt di fur’ar’ 1992.)